Kursumuza ön kayıt yaptırmak için bu bağlantıyı kullanabilirsiniz.

Açıklama: Bu kurs UNIX sistemlerinin üzerinde sistem programlama faaliyetlerini yürütecek kişilere yöneliktir. Konular genel olarak tüm UNIX sistemlerini içerecek biçimde ele alınıp açıklanmakta ve sistemler arasındaki farklılıklar ayrıca değerlendirilmektedir.

Online UNIX/Linux Sistem Programlama Kurs İçeriği(560 Saat)

Temel Kavramlar

• Kurs için gereken temel kavramların gözden geçirilmesi
• Kaynak yöneticisi olarak işletim sistemleri
• İşletim sistemlerinin tarihsel gelişimi
• UNIX türevi sistemlerin tarihsel gelişimi
• Özgür Yazılım ve Açık Kaynak Kod akımları
• UNIX türevi sistemlere yönelik standartlar
• Dağıtım (distribution) kavramı.
• Belli başlı Linux dağıtımları ve bu dağıtımlar arasındaki ilişkiler
• Proses kavramı
• Proseslerin kontrol blokları
• Çok prosesli (multiprocessing) çalışma ve zaman paylaşımlı (time sharing) CPU kullanımı
• Preemptive işletim sistemlerinin temel özellikleri
• Kavramsal olarak POSIX fonksiyonları, Standart C Fonksiyonları ve işletim sisteminin sistem fonksiyonları
• POSIX fonksiyonlarında başarısızlık durumunun tespit edilmesi ve eele alınması

Login İşlemleri

• Sisteme giriş ve login işlemi
• Kullanıcı ve grup kavramları
• Kullanıcı ve grup isimleri
• Login sırasında yapılan kontroller
• Linux dizin yapısının incelenmesi (/bin dizini, /lib dizini, /usr dizini, /mnt dizini, …)

Temel Dosya İşlemleri

• Proseslerin kullanıcı ve grup id’leri
• Proseslerin ek grup id’leri (supplemantary group ids)
• Kullanıcı ve grup bilgilerinin elde edilmesi
• Yol ifadelerinin anlamı, mutlak ve göreli yol ifadeleri
• Prosesin çalışma dizininin (current working directory) anlamı, elde edilmesi ve değiştirilmesi
• UNIX/Linux sistemlerinde dosya işlemleri ve temel POSIX dosya fonksiyonları (open, read, write, lseek, close)
• Dosyaların ve dizinlerin erişim hakları ve anlamları
• Ayrıcalıklı (root) erişim hakkına sahip prosesler
• Dosya bilgilerinin elde edilmesi ve stat fonksiyonları
• Yardımcı dosya fonksiyonları (chmod, remove, chown, …)
• Dizinler üzerinde işlemler (dizinlerin yaratılması, yok edilmesi, dizinlerin erişim özellikleri, …)
• Dizin içerisindeki girişlerin elde edilmesi
• Dizin ağacının özyinelemeli olarak dolaşılması

Önbellek (cache) Kavramı ve Linux Çekirdeğinin Uyguladığı Önbellek Mekanizmaları

• Önbellek sistemleri
• Linux çekirdeğinde “buffer cache” ve page cache” sistemleri
• Kullanıcı modundaki (user mode) dosya işlemlerinde gerçekleştirilen ön bellek (tampon) sistemleri
• C Programlama Dilinin stdio kütüphanesi tarafından uygulanan önbellek mekanizması
• stdin, stdout ve stderr dosyalarının kullanıcı düzeyinde önbelleklenmesi
• Linux çekirdeğinin “page cache”, “dentry cache” ve “i-node cache” sistemleri

Dosya Yönlendirmeleri

• Dosya betimleyicilerinin (file descriptors) anlamı
• Linux çekirdeğinde dosya nesneleri ve dosyalara ilişkin veri yapıları
• Dosya yönlendirmesinin yapılması (dup ve dup2 fonksiyonlarının kullanımı)
• stdin, stdout ve stderr dosyalarının yönlendirilmesi

İşlemcilerin Koruma Mekanizmaları ve KullanıcıModu (User Mode) / Çekirdek Modu (KernelMode) Proses Kavramı

• Koruma mekanizmasının anlamı
• Bellek ve komut korumaları
• Proseslerin bellek izolasyonu hakkında temel bilgiler
• Çekirdeğin kendini kullanıcı modundaki (user mode) prosesler tarafından koruması
• Kullanıcı modu (user mode) ve çekirdek modu (kernel mode) kavramları
• Prosesin kullanıcı modundan çekirdek moduna geçmesi ve geri dönmesi (user mode/kernel mode transition)

İşlemcilerin Sayfalama (Paging) Mekanizmları ve Sanal Bellek (Virtual Memory) Kullanımı

• İşlemcilerin sayfalama mekanizması
• Intel ve ARM işlemcilerinde sayfalama mekanizması
• Sayfa tabloları (page tables)
• Çok prosesli çalışmalarda sayfa tablolarının organizasyonu
• Sayfalama için kullanılan içsel kesmeler
• Sanal bellek mekanizması
• Linux çekirdeğinin sanal bellek gerçekleştirimi hakkında temel bilgiler
• 32 bit ve 64 bit Linux proseslerinin sanal belleğe yüklenmesi
• Linux sistemlerinde proseslerin bellek alanlarının izole edilmesi

Proseslerin Yaratılması ve Proseslerle İlgili Temel İşlemler

• Üst (parent) ve alt proses (child) kavramları
• Proseslerin id değerleri
• fork fonksiyonunun kullanımı
• fork işleminin çekirdek tarafından gerçekleştirilmesi
• fork işleminde üst prosesten alt prosese aktarılan bilgiler
• exec işleminin anlamı
• exec fonksiyonları
• fork ve exec fonksiyonlarının birlikte kullanılması
• Prosesler üzerine işlemler yapan POSIX fonksiyonları
• Proseslerin exit kodları ve anlamı
• Alt proseslerin beklenmesi ve wait fonksiyonları
• init prosesi
• Hortlak (zombie) prosesler, hortlaklığın nedeni ve ortadan kaldırılması
• Öksüz (orphan) prosesler
• Proseslerin kod, data ve stack alanları

Proseslerin Çevre Değişkenleri (Environment Variables)

• Proseslerin çevre değişkenlerinin anlamı ve önemi
• Çevre değişkenlerinin değerlerinin elde edilmesi ve değiştirilmesi
• Prosesin çevre değişken listesinin elde edilmesi
• Çevre değişkenlerinin Linux çekirdeği tarafından organize edilme biçimleri
• Çevre değişkenlerinin alt proseslere aktarılması

Prosesler Arası Haberleşmeler (Interprocess Communications)

• Prosesler arası haberleşmenin anlamı ve önemi
• İsimli ve isimsiz boru haberleşmeleri (named/unnamed pipes)
• Boru haberleşmeleri yoluyla client/server tarzı uygulamalar
• Linux çekirdeğinin boru haberleşmesini sağlama biçimi
• Paylaşılan bellek alanları (shared memory) yoluyla prosesler arası haberleşme
• Paylaşılan bellek alanlarının System 5 ve modern POSIX fonksiyonlarıyla oluşturulması
• Paylaşılan bellek alanlarının Linux çekirdeği tarafından gerçekleştirimi
• Paylaşılan bellek alanlarında senkronizasyon sorunu
• Bellek tabanlı dosyalar (memory mapped files)
• Mesaj kuyrukları yöntemi
• Mesaj kuyruklarının System 5 ve modern POSIX fonksiyonlarıyla oluşturulması ve kullanılması
• Aynı makinenin prosesleri arasında haberleşmede kullanılan diğer yöntemler

Thread’lerle İşlemler

• Genel olarak thread kavramı
• Thread’lerin kullanılma gerekçeleri
• POSIX’in pthread kütüphanesinin tanıtımı
• Thread’lerin yaratılması ve ve sonlanması
• Thread’lerin özellikleri (thread attributes)
• Thread’lerin sonlanmasının beklenmesi
• Thread’lerin yok edilmesi (therad cancellation)
• Thread’lerin bloke olması
• Çok thread’li uygulamalar
• Thread’ler arası haberleşmeler
• Thread senkronizasyonun anlamı
• Mutex senkronizasyon nesnelerinin kullanımı
• Mutex özelliklerinin değiştirilmesi
• Semaphore senkronizasyon nesnelerinin kullanımı
• Farklı proseslerin thread’leri arasında senkronizasyon
• Okuma/yazma kilitleri
• Koşul Değişkenleri condition variables)
• Interlock işlemleri
• Kilitlenmeye yol açmayan veri yapıları (lock-free data sturctures) hakkında temel bilgiler
• Thread’e özgü alanlar (thread specific data)
• Fonksiyonların thread güvenliliği (thread safety)
• Linux çekirdeğinin thread gerçekleştirimi
• POSIX thread çizelgelemesi ve thread öncelikleri
• Linux sistemlerinde thread çizelgelemesinin ayrıntıları
• Thread havuzları (thread pools) ve thread havuzlarının gerçekleştirimleri

Sinyal (Signal) İşlemleri

• Sinyal kavramı
• POSIX sinyallerinin tanıtımı
• Sinyallerin oluşması ve proseslere gönderilmesi
• Sinyallerin ele alınması, signal ve sigaction fonksiyonlarının kullanımı
• Proseslere sinyal gönderilmesi ve kill fonksiyonun kullanımı
• Sinyallerin bloke edilmesi
• Sinyaller ve thread’ler
• Gerçek zamanlı sinyaller
• Sinyaller yoluyla proses senkronizasyonu
• Sinyaller tarafından kesilen sistem fonksiyonlarının yeniden başlatılması

Proseslere İlişkin Ayrıntılar

• Proses grupları
• Terminal Kavramı
• Oturum (session) kavramı
• İş (job) kavramı ve iş kontrol sinyalleri

Proseslerin Kaynak Kullanımı

• Proseslerin kullandığı kaynaklar
• Proseslerin kaynak limitlerinin elde edilmesi ve değiştirilmesi
• Proseslerin kaynak kullanımlarının sınırlandırılması

Daemon Prosesler (Linux Servis Programları)

• Daemon kavramı ve daemon proseslerin aşağı seviyeli incelenmesi
• Daemon’ların yazımı ve kullanımı
• Daemon’lara ilişkin ayrıntılı işlemler

Linux Sistemlerinde Proseslere İlişkin Yetenekler (Process Capabilities)

• Linux sistemlerinde proses yetenekleri (process capabilities) kavramı
• Proses yeteneklerinin listesi ve anlamı
• Proses yeteneklerinin set edilmesi ve üst prosesten alt prosese aktarılması

Sistemlerinde Tarih ve Zaman İşlemleri

• Tarih ve zaman işlemleri yapan standart C fonksiyonları ve POSIX fonksiyonları
• Bölgesel ayarlar ve locale işlemleri
• Linux çekirdeğinde zamanlama işlemleri
• Sistem zamanının güncellenmesi

Sistemlerinde Statik ve Dinamik (Shared) Kütüphaneler

• Kütüphane (library) kavramı
• Statik ve dinamik kütüphaneler arasındaki farklılıklar
• Statik kütüphanelerin yaratılması ve kullanılması
• Dinamik kütüphanelerin yaratılması ve kullanılması
• Dinamik kütüphanelerin yüklenmesi
• Konumdan bağımsız kod (position independent code) kavramı
• Dinamik kütüphanelerde versiyonlama
• Dinamik kütüphane kullanan uygulamaların konuşlandırılması
• Dinamik kütüphanelerin programın çalışma zamanı sırasında dinamik biçimdeyüklenmesi ve kullanılması
• Dinamik kütüphaneler konusunda kullanılan yardımcı programlar

İleri Dosya İşlemleri

• Proseslerin kök dizinleri
• Dosya özelliklerinin değiştirilmesi
• Dosyaların kilitlenmesi (file locks)
• Dosya sistemi üzerinde gerçekleşen olayların ele alınması
• Asenkron dosya işlemleri
• select ve poll fonksiyonlarının kullanımı
• Dosya delikleri (file holes)
• Dosya tamponlarının yönetilmesi
• Dosya sisteminin mount edilmesi
• Otomatik mount işlemleri
• Linux çekirdeğinin mount işlemlerini ele alma biçimi

UNIX/Linux Sistemlerinde Soket Programlama

• Bilgisayar ağları hakkında temel bilgiler
• Haberleşme protokollerine kısa bir bakış
• IP protokol ailesi
• OSI katmanları ve IP protokol ailesi katmanları
• Berkeley soket arayüzü ve soket kütüphanesinin kullanımı
• TCP/IP client/server programlama
• Client/server programlamadaki mesa formatları
• Çok client’lı uygulamalar ve çok client’lı uygulamalarda izlenecek stratejiler
• IP protokol ailesinin uygulama katmanına ilişkin bazı protokolleri hakkında açıklamalar (telnet, pop3, imap, http …) ve bunlara ilişkin client programların yazımı
• UDP/IP uygulamaları
• UNIX domain soketlerinin kullanımı
• Ölçeklenebilir (scaleable) dağıtık uygulamaların gerçekleştirilmesine yönelik stratejiler
• Linux çekirdeğinin protokol mimarisi (Linux TCP/IP stack)
• Network sniffer programlar ve pcap kütüphanesinin kullanımı

Proc ve Sys Dosya Sistemleri

• Proc ve Sys dosya sistemlerinin tanıtımı
• Proc ve Sys dosya sistemlerinin girişlerinin anlamı
• Proc ve Sys dosya sistemlerinin okunması ve yazılması
• Proc ve Sys Dosya sistemlerinin Linux çekirdeği tarafından gerçekleştirimi

X Window Sistemleri ve GUI Çalışma Modeli

• XWindow Sistemlerinin Genel Yapısı ve GUI çalışma modeli
• XWindow sistemlerinde aşağı seviyeli GUI işlemlerinin temelleri
• XWindow sistemleri üzerine kurulu olan yüksek seviyeli GUI kütüphanelerine ilişkin temel bilgiler

Object ve Executable Dosya Formatları

• Object dosya ve executable dosya kavramları
• ELF formatının incelenmesi
• ELF formatı üzerinde işlem yapan programlar
• GNU BFD kütüphanesinin temel kullanımı
• Object dosyaların link edilmesi
• Relocation işlemi
• Flat binary dosyaların oluşturulması

Linux’ta Kullanılan Dosya Sistemlerinin Disk Organizasyonları

• Linux sistemlerinin kullandığı dosya sistemlerinin tanıtımı
• Linux’ta disk sektörlerinin okunması ve yazılması
• Loopback aygıtlar
• I-Node tabanlı dosya sistemlerinin disk organizasyonları
• Dosyaların i-node bilgileri
• Hard link ve soft link kavramları
• Ext-2, Ext-2 ve Ext-4 sistemlerinin disk organizasyonu ve bu dosya sistemlerinin aşağı seviyeli incelenmesi

Linux Sistemlerinde Boot Süreci

• Linux sistemlerinin boot edilmesi
• Boot sürecinin ayrıntıları
• Çekirdeğin boot parametreleri (kernel boot parameters)
• Çekirdek imaj dosyasının yüklenmesi
• Boot işlemi sırasında işlem gören çeşitli sistem dosyaları ve işlevleri
• Boot işleminden sonra yaratılan temel prosesler

Linux Çekirdek Kodlarının İncelenmesi

• Linux çekirdek kodlarının dizin organizasyonu
• Linux çekirdek kodlarının genel yazım biçimi
• Linux çekirdek kodlarında kullanılan temel veri yapıları
• Linux çekirdeğindeki dinamik tahsisat sistemleri (buddy allocator, slab allocator, …)
• Linux çekirdekleri arasındaki versiyon farklılıkları

Linux Çekirdeğinin Yeniden Derlenmesi

• Linux çekirdeğinin derlemesi
• Linux modüllerinin eklenip çıkartılması
• Linux kaynak kodlarında değişiklikler yapılması

Linux Aygıt Sürücüleri

• Aygıt sürücülerin anlamı
• Linux aygıt sürücü mimarisinin tanıtımı
• Linux çekirdek modüllerinin yazımı
• Çekirdek modüllerinin yüklenmesi ve boşaltılması
• Karakter aygıt sürücülerinin yazımı
• Aygıt sürücülerde senkronizasyon işlemleri
• Aygıt sürücülerde bekleme kuyruklarının yaratılması ve bloke işlemlerinin sağlanması
• Aygıt sürücülerde bellek tahsisatları
• Aygıt sürücülerin IO portlarını kullanması
• Aygıt sürücülerde kesme işlemlerinin yönetilmesi
• Blok aygıt sürücülerinin yazımı
• Blok aygıt sürücülerinde bellek haritalaması ve DMA kullanımı
• USB aygıt sürücüleri

Kursumuza ön kayıt yaptırmak için bu bağlantıyı kullanabilirsiniz.

*Kurs ücreti duyuru sayfasında belirtilmektedir.

* Kursumuz gerçek zamanlıdır. Derslerimiz interaktif olarak yapılmaktadır.

Bu kurs C ve Sistem Programcıları Derneği ve Sistem Bilgisayar işbirliği ile düzenlenmektedir.

Açıklama : Korumalı mod (protected mode), Intel işlemcilerinin çokişlemli (multiprocessing) çalışmayı mümkün kılan çeşitli özelliklerinin bileşiminden oluşan bir çalışma biçimidir. Intel mimarisini kullanan çokişlemli işletim sistemleri de (Windows 3.1, Windows 9X, OS/2, Unix gibi.) korumalı modu kullanırlar. Bu sistemlerde düşük seviyeli işlemlerin yorumlanması ve sistem programlama çalışmalarının yapılabilmesi ancak korumalı modun iyi bilinmesiyle mümkün olabilir.

Kurs konularından bazıları aşağıdadır:
80386, 80486 ve Pentium işlemcilerine genel bakış
Protection mekanizması
Sayfalama işlemleri
Sanal bellek
Korumalı moddaki kesme mekanizması
V86 çalışma modu
Uyumluluk
Yaygın işletim sistemlerinin protected modu kullanma biçimleri

Önkoşul: 8086 (80X86 Real Mode) Sembolik Makina dilinde (Assembly Language) uygulamalı çalışma yapmış olmak ya da C ve Sistem Programcıları Derneği’nin açmış olduğu 80X86 Sembolik Makina Dili kursunu başarıyla bitirmiş olmak.

* Ücreti sorunuz.

Açıklama: Bu kurs Win32 sistemlerinde aygıt sürücü yazmak isteyen sistem programcılarına yönelik ileri düzey bir programlama kurstur. Kursumuzda Windows sistemlerinin çekirdek yapısı açıklanarak aygıt sürücü mimarileri ele alınmaktadır.

Kurs konularından bazıları aşağıdadır:
Windows NT grubu sistemlerin aygıt sürücü modeli
WDM ve temel NT türü sürücüler
Kullanıcı düzeyinde I/O işlemleri
Bellek kullanımı
Aygıt bellekleri
ISA ve PCI bus yapısı
Sürücülerin yüklenmesi ve çalıştırılması süreci
İskelet sürücü programların yazımı
Debug araçlarının kullanımı
Kesme işlemlerinin yönetilmesi
DMA işlemleri
Aygıt sürücülerinde “thread” lerin kullanımı
Çeşitli aygıtlara ilişkin örnek sürücülerin tasarımı
Çeşitli uygulamalar
Önkoşul: Windows sistemlerinde uygulamalı sistem programlama faaliyetlerinde bulunmuş olmak ya da C ve Sistem Programcıları Derneği’nin açmış olduğu Sistem Programlama ve İleri C Uygulamaları (I)-(II), Windows API Programlama ve Windows Sistem Programlama kurslarını başarıyla tamamlamış olmak.

* Ücreti sorunuz.

Bu kursumuzda Intel’in 80X86 işlemcileri ile ARM işlemcilerinin sembolik makine dilileri yardımcı konularla birlikte uygulamalı olarak ele alınmaktadır.

Ön Koşul:

C Programlama Dili kursunu başarıyla bitirmiş olmak ya da kursun gerektirdiği düzeyde bilgi ve deneyime sahip olmak.

* Ücreti sorunuz.

Açıklama : Bu kurs Unix/Linux sistemlerinde aygıt sürücü yazmak isteyen sistem programcılarına yönelik ileri düzey bir programlama kurstur. Kursumuzda Unix/Linux sistemlerinin çekirdek yapısı açıklanarak aygıt sürücü mimarileri ele alınmaktadır.

Kurs konularından bazıları aşağıdadır:
Unix/Linux sistemlerinin çekirdek yapısının aşağı seviyeli incelenmesi
Unix/Linux sistemlerinin aygıt sürücü modeli
Unix/Linux sistemlerinde aşağı seviyeli dosya işlemleri
Blokeli ve blokesiz giriş çıkış işlemleri
Koruma mekanizması
Haberleşme portlarının ve kesme kaynaklarının kullanımı
Karakter ve blok sürücülerin genel yapıları
Yazıcılara ilişkin aygıt sürücüleri
Terminal sürücüleri
Teyp sürücüleri
Hata ayıklama işlemleri
Aygıt sürücülerin kurulumu ve yüklenmesi
Versiyon kontrolleri
DMA işlemleri
Çevre birimlerinin kontrolü
Linux sistemlerine ilişkin özel durumlar
Örnek aygıt sürücülerin yazımı

Önkoşul: Unix/Linux sistemlerinde uygulamalı sistem programlama faaliyetlerinde bulunmuş olmak ya da C ve Sistem Programcıları Derneği’nin açmış olduğu Unix/Linux Sistem Programlama kursunu başarıyla tamamlamış olmak.

* Ücreti sorunuz.

Açıklama: Bu kurs Linux kernel tasarımı ve analizine ilişkin ileri düzey bir kurstur. Linux kernel kodları üzerinde geliştirme ve değiştirme yapmayı hedefleyen ve Linux sistemlerinde aygıt sürücüler yazmak isteyen sistem programcılarına yöneliktir. CSD İletim Sistemi Geliştirme Projesi’ne katılmak isteyen programcılar için de temel oluşturma amacındadır.

Kurs konularından bazıları aşağıdadır:
Linux Sistemlerinin Temel Özellikleri
Process Yönetimi
Bellek Yönetimi
Kesmeler
Kernel Senkronizasyonu
Zamanlama İşlemleri
Proses ve Thread çizelgelemesi
Sistem Fonksiyonları
Sanal Dosya Sistemi
Karakter ve Blok Aygıt Sürücüleri
Page Cache Mekanizması
Sanal Bellek Yönetimi
Prosesler arası Haberleşme
Sistemin Başlatılması
Kernel kodlarının Derlenmesi
Diğerleri…

Önkoşul:Unix/Linux sistemlerinde sistem programlama alanında uygulamalı çalışma yapmış olmak ya da C ve Sistem Programcıları Derneği’nin açmış olduğu Sistem Programlama ve İleri C Uygulamaları (I), (II) ve Unix/Linux Sistem Programlama kurslarını başarıyla bitirmiş olmak.

* Ücreti sorunuz.